A) Halka Açılma Sözlüğü
Halka Arz: Çok sayıda yatırımcıya şirkete ortak olmaları amacıyla yapılan çağrı.
Halka açılma: Halka kapalı bir anonim ortaklık tarafından ilk defa yapılan pay halka arzı.
İkincil Halka Arz: Önceden paylarını halka arz etmiş ortaklıkların, tekrar pay halka arzları.
SPK (Kurul): Sermaye Piyasası Kurulu, halka az edilen paylara ilişkin izahnamenin onaylanması için başvurulması gereken kurum.
Borsa İstanbul A.Ş. (Borsa İstanbul): Halka arz edilen payların kota alınmak suretiyle işlem görebileceği Borsa.
MKK: Merkezi Kayıt Kuruluşu, sermaye piyasası araçları ve bu araçlara ilişkin hakların kaydi olarak izlendiği kuruluş.
Halka açılmak isteyenler için başucu kaynakları:
1. 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu,
2. VII-128.1 sayılı Pay Tebliği
3. II-5.1 sayılı İzahname ve İhraç Belgesi Tebliği
4. II-5.2 sayılı Sermaye Piyasası Araçlarının Satışı Tebliği
Kotasyon: Bir şirkete ait menkul kıymetlerin borsa listesine alınmasıdır. Menkul kıymetlerin Borsa kotuna alınması ile şirketin Borsa tarafından gerekli görülen şartları yerine getirmiş olduğu anlaşılır.
Kayıtlı sermaye sistemi: Halka açık şirketlere, genel kurul kararına gerek olmaksızın yönetim kurulu kararıyla sermaye artırımı imkanı sağlayan sistem.
İzahname: Sermaye piyasası araçlarının halka arzında şirket ve şirket payları hakkında detaylı ve kapsamlı bilgilerin yatırımcılara sunulduğu belge.
Emisyon primi: Ortaklıkların paylarını nominal değerinin üzerinde bir fiyatla ihraç etmeleri sonucunda satış fiyatı ile nominal değer arasında oluşan farktır.
Halka arza aracılık: Sermaye Piyasası Kurulu tarafından aracılık yetkisi verilmiş aracı kuruluşlar tarafından sermaye piyasası araçlarının halka arz yoluyla satışına aracılık.
B) Kısaca Halka Açılma
- Halka açık anonim ortaklık, payları halka arz edilmiş olan anonim ortaklıklardır.
- Halka arz bir anonim ortaklığın kaynak ihtiyacını karşılamada başvurabileceği bir finansman yöntemidir. Bir kerelik değildir.
- Halka açılma sadece büyük şirketlerin kullanabileceği bir finansman yöntemi değildir. Halka açılma ile elde edilecek fon gelişme ve büyüme potansiyeline sahip küçük işletmeler için çok daha önemlidir.
C) Halka Açılmanın “Hayır”lı Yanları
Soru: Halka açılma maliyetli midir?
Cevap: Hayır, alternatifleri ile karşılaştırıldığında ve elde edilecek fon düşünüldüğünde katlanılabilecek bir maliyettir.
Soru: Süreç uzun ve zahmetli midir?
Cevap: Hayır. Düzenlemelerde yapılan son değişiklikler ile esneklikler tanınmış ve süreç kısaltılmıştır.
Soru: Halka açılırsak şirket kontrolünü kaybeder miyiz?
Cevap: Hayır. Yönetim kontrolünü kaybetmeden de halka açılabilirsiniz.
Soru: Halka açılma rekabet gücümüzü azaltır mı?
Cevap: Hayır. Tam tersine halka açık olmayan rakiplerinize karşı rekabet gücünüz artar. Çünkü tanınırlığınız, prestijiniz ve kurumsallığınız artar. Gerek yurtiçi ve gerekse yurtdışındaki şirketlerle işbirliğine gidebilme, ortak girişim oluşturma ve benzeri konularda çalışmaların yapılabilmesi imkanları doğar.
Soru: Her yıl kar payı dağıtmak zorunda mıyım?
Cevap: Hayır. Payları Borsada işlem gören şirketler için kar dağıtım zorunluluğu yoktur.
Soru: Halka açılma sonucunda yeni bir otoritenin denetimi ve gözetimi altına girilmesi yönetime müdahaleyi artırır mı?
Cevap: Hayır. SPK ve Borsa İstanbul mevzuatına uyum yükümlülüğü kesinlikle yönetime müdahale anlamına gelmez.
Soru: Şirketle ilgili tüm ticari sırları kamuya açıklamak zorunda kalacak mıyım?
Cevap: Hayır.
D) Neden Halka Açılmalıyım?
- Alternatif finansman yöntemlerine göre daha düşük maliyetli ve uzun vadeli bir kaynak sağlanır.
- Borçlanmanın aksine geri ödeme gerektirmez. Teminat ipotek istenmez.
- Borsa şirketi olmak şöhret demektir. Şirket isminin yazılı ve görsel basında sıkça yer alması tanınırlığı, saygınlığı ve rekabet gücünü artıracaktır.
- Halka açılma sonrası ikincil halka arzlarla sürekli fon temin edilmesi mümkündür.
- Halka açılma sayesinde şirket kurumsallaşıp modern yönetim tekniklerine kavuşacak ve tüketiciler, yatırımcılar ve kreditörler gözünde prestij ve güven kazanacaktır.
- Küçük ve gelişme potansiyeli olan şirketler için büyüme fırsatları sunar. Yerli ve yabancı şirketlerle işbirliğine gidebilme imkanları yaratır.
- Hisse senetlerinin organize bir pazarda şeffaflık içerisinde alınıp satılması ile sağlanan likidite mevcut ortaklara önemli fırsatlar sağlar.
- Finansman riskinin dağıtılmasını sağlar.
E) Halka Açılma Süreci
a) Ön Hazırlık
- Esas sözleşmenin sermaye piyasası mevzuatına uyum sağlanması amacıyla Kurul’a başvurulur.
- Kurulca onaylanan esas sözleşme değişiklikleri genel kurulun onayına sunulur.
- Halka arz başvurusu sırasında öncelikle Kurulumuz düzenlemeleri uyarınca halka arza aracılık yapmaya yetkili bir aracı kuruluşla sözleşme imzalanır.
- Finansal tablolar sermaye piyasası mevzuatına uygun olarak hazırlanır ve bağımsız denetimden geçirilir.
- Kurulca belirlenen formata uygun olan izahname hazırlanır.
b) Kurula ve Borsa’ya Başvuru
- Gerekli bilgi ve belgelerle Kurula ve Borsa’ya başvurulur.
- Başvurusu sırasında Kurula sunulan izahname ve finansal tablolar yetkili kuruluşun ve ortaklığın internet sitelerine ilan edilir.
- SPK, başvuruyu kamunun aydınlatılması ilkesi çerçevesinde inceler ve başvuru dosyasında eksik bulunmaması durumunda 20 iş günü içerisinde sonuçlandırır.
c) Payların Halka Arzı
- Kurulca onaylı izahnamenin Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda ilan edilmesini takiben payların satış işlemlerine başlanır.
d) Borsa İstanbul’da İşlem Görme
Kotasyon Yönergesi çerçevesinde yapılacak değerlendirme sonrasında Borsa İstanbul’un vereceği karara bağlı olarak paylar Borsada işlem görmeye başlar.